"ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪರೀಕ್ಷೆ: ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು, ಯುವಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಾವಣೆ"

 ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು, ಜನಆಂದೋಲನಗಳು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಚಳವಳಿಗಳು – ಇವು ಕೇವಲ ಬೀದಿಯ ಕೂಗುಗಳಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಏಷ್ಯಾದ ಅನೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಜನಶಕ್ತಿ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿದ ಅನೇಕ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ, ನಿರುದ್ಯೋಗ, ಸೈನಿಕ ಆಧಿಪತ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ – ಇವುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜನರ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗಿ ಅದು ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಾವಣೆಗೂ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಶ್ರೀಲಂಕಾ (2022)

ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟದಿಂದ ಜನರ ಬದುಕು ಕಷ್ಟಕರವಾಯಿತು. ಇಂಧನ, ಆಹಾರ, ಔಷಧಿ ಎಲ್ಲವೂ ಕೊರತೆಯಾಯಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನರು ಬೀದಿಗಿಳಿದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಗೋಟಬಯ ರಾಜಪಕ್ಸೆ ವಿರುದ್ಧ ಘೋಷಣೆ ಕೂಗಿದರು. ಕೊನೆಗೆ ಅವರು ದೇಶ ಬಿಟ್ಟು ಓಡಿಹೋದರು. ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಜನರ ಶಾಂತ ಹೋರಾಟವು ಹೇಗೆ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಉದಾಹರಣೆ.

ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ (2024)

“ಜುಲೈ ಕ್ರಾಂತಿ” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಚಳವಳಿ ಮೂಲತಃ ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ ಕಾಯ್ದೆ ವಿರೋಧವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದು ಬೇಗನೆ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಬಂಡೆತನಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶೇಖ್ ಹಸೀನಾ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಮಧ್ಯಂತರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ನೋಬೆಲ್ ಪುರಸ್ಕೃತ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಯೂನಸ್ ಅವರಿಗೆ ಆಡಳಿತದ ಹೊಣೆ ಒಪ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.

ನೇಪಾಳ (2025)

ಸೋಷಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ನಿಷೇಧವೊಂದು ನೆಪವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕುದಿಯುತ್ತಿದ್ದ ನಿರುದ್ಯೋಗ, ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ, ಯುವಕರ ಬೇಸರ – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡವು. ಭೀಕರ ಹಿಂಸಾಚಾರ ನಡೆಯಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕೆ.ಪಿ. ಶರ್ಮಾ ಓಲಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರೂ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಇದು ಇತ್ತೀಚಿನ ದೊಡ್ಡ ರಾಜಕೀಯ ತಿರುವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ (1998)

ಏಷ್ಯಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನಿಂದಾಗಿ ಜನರ ಬದುಕು ಹದಗೆಟ್ಟಿತು. ಸಾವಿರಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬೀದಿಗಿಳಿದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸುಹಾರ್ಟೋ ಅವರ ರಾಜೀನಾಮೆ ಬೇಡಿದರು. ಕೊನೆಗೆ ಅವರು ಅಧಿಕಾರ ತೊರೆಯಬೇಕಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದವು.

ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ (1992):

ಸೈನಿಕ ಆಧಿಪತ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ “ಬ್ಲಡಿ ಮೇ” ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಮಂದಿ ಬೀದಿಗಿಳಿದರು. ಹೋರಾಟ ತೀವ್ರಗೊಂಡಾಗ ಸೇನೆ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಬೇಕಾಯಿತು. ನಾಗರಿಕ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಯಿತು.

ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ (2016–17)

“ಕ್ಯಾಂಡಲ್ ಲೈಟ್ ರೆವಲ್ಯೂಷನ್” ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದ ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಮೆಣಗುವ ದೀಪಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಬೀದಿಗಿಳಿದರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ ಪಾರ್ಕ್ ಗ್ಯುನ್-ಹೆ ಅವರ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಆರೋಪಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜನ ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಕೊನೆಗೆ ಸಂಸತ್ತು ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಇಂಪೀಚ್ ಮಾಡಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸಿತು

ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ (1986)

“ಪೀಪಲ್ ಪವರ್ ರೆವಲ್ಯೂಷನ್” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಜನಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಮನಿಲಾದ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ನೆರೆದರು. ಡಿಕ್ಟೇಟರ್ ಫರ್ಡಿನಾಂಡ್ ಮಾರ್ಕೋಸ್ ಅವರನ್ನು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕೊರಜೊನ್ ಅಕ್ವಿನೋ ಹೊಸ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಗೊಂಡರು.

ಮಂಗೋಲಿಯಾ (1990)

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮುನ್ನಡೆದ ಶಾಂತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಿಂದ ಏಕಪಕ್ಷ ಆಳ್ವಿಕೆ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಜನತಾಂತ್ರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. 1992 ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ಬಂತು.

ಏಷ್ಯಾದ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯುವಕರ ಶಕ್ತಿ, ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು, ನಿರುದ್ಯೋಗ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧದ ಕೋಪ ಇವು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಕೆಲವೆಡೆ ಶಾಂತ ಹೋರಾಟದಿಂದ ಬದಲಾವಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವೆಡೆ ಹಿಂಸಾಚಾರ ತಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಳವಳಿಯೂ ಒಂದು ನಿಜವನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ – ಜನರ ಧ್ವನಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ.